U bent hier: Home / Vrije tijd / Cultuur / Musea / La Boverie / De verzamelingen / Werk van de maand / C. Willemsen : De rails
Document acties

C. Willemsen : De rails

Christiane Willemsen (Luik, 1935)
De Rails, 1977
Olieverf op paneel, 95 X 100 cm
Musée des Beaux-Arts de Liège, nalatenschap van Paul Dony, LPD 0052


 

Christiane is een van die discrete kunstenaars die niet van veel licht houden, behalve dan van het licht in haar atelier, en die al hun energie in het schilderen steken. Schilderen boven alles!

Haar tentoonstellingen zijn schaars en de literatuur over haar is nogal laconiek. Een interview met de artieste was nog steeds de zekerste manier om meer te weten te komen over haar carrière. Deze uitwisseling maakte het mogelijk de contouren te schetsen van een biografie en de visie van de kunstenares op haar werk.

De kunstenaar

Christiane Willemsen werd op 5 januari 1935 geboren in haar ouderlijk huis in de wijk Chartreuse. Van jongs af aan was haar aantrekkingskracht tot de wereld van de kunst duidelijk. Het was dan ook niet meer dan normaal dat zij zich na de middelbare school in 1952 inschreef aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Luik. Allereerst studeerde zij tekenen onder de hoede van de leraar en kunstenaar Henri Brasseur, maar ook beeldhouwen onder de leiding van Marceau Gillard.

Tekenen hield zijn aandacht vast en werd, na verloop van tijd, zijn toegangspoort tot schilderen. Met de aanmoediging van verschillende leraren is zij dit pad ingeslagen zonder het ooit te verlaten en heeft zij zich toegelegd op de olieverftechniek. Daarna werd zij tekenlerares aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Luik.

Henri Brasseur had een grote invloed op haar werk. Het ligt dan ook voor de hand dat Christiane de weg van haar meester volgde door een vrij realistische figuratiestijl aan te nemen. Dit realisme wordt echter getemperd door een bovennatuurlijke, bijna fantastische sfeer, waaraan een bijzonder verfijnd kleurgebruik wordt toegevoegd.

Net als Brasseur, is Christiane ondergedompeld in haar tijd. Hoewel beiden volgens haar niet beweren tot een bepaalde artistieke stroming te behoren, geeft zij toe dat de opkomende Pop Art die zich aan het eind van de jaren vijftig in de Verenigde Staten ontwikkelde een duidelijke invloed op hun werk heeft gehad.

Later begon zij landschappen te schilderen met subtiele kleuren die nog steeds deze raadselachtige sfeer behouden.

"De Rails"

Vertrouw niet op de artiest om het beeld te decoderen. Er is geen sprake van om de plaats en het karakter van "The Rails" te lokaliseren en te identificeren. De kunstenaar richt zich vooral op de hoofdpersoon. Het is hij en wat hij bij de kijker oproept dat telt.

De onbekende persoon in "Rails" is anoniem. Hij is de "Hij" van de onpersoonlijke zinnen. Hij is iedereen, maar hij is ook iedereen.

"Hij" wacht op niemand! Het is de artiest die dat zegt. Hij gaat vol vertrouwen over het spoor. Zijn doel? Een betere plek elders, of liever, zoals Christiane denkt, de illustratie van die doodgewone stelregel die wij allen op een dag in onszelf hebben gefluisterd: "Het gras is elders groener". Beslist nodigt de schilder ons uit om te reizen, om de weg te nemen.

Er blijft echter een ongrijpbare dubbelzinnigheid in de voorstelling. Zonder echt te weten waarom, kunnen we zo niet een inconsistentie, dan toch een discrepantie in realisme vermoeden. De scène lijkt echt en onwerkelijk tegelijk.

De mysterieuze man kruist de rails van de ene kant naar de andere zonder zich om iets anders te bekommeren dan om wat hem drijft. Gebonden door zijn idee, geeft hij het op om de route te volgen die de spoorwegen voor hem uitstippelen. Kortom, hij weigert zich te conformeren. Misschien is het juist daardoor dat het realisme van de scène niet op zijn plaats lijkt?

Door daar te zijn waar wij hem niet verwachten, voegt de kunstenaar een poëtische dimensie toe aan een schijnbaar gewone scène en roept hij een werkelijkheid op waarvan wij niet alle finesses hebben waargenomen. Als wij niet bang waren zijn werk te beperken tot een reductieve term, zouden wij geneigd zijn het "bovennatuurlijk realisme" te noemen.

Maar laten we het laatste woord aan de toeschouwer laten, zoals de schilder suggereert. Het is aan hen om het verhaal af te maken en de "rails" te begrijpen.

Dus waar denk je dat dit werk over gaat en waar gaat deze man heen?

Henri Brasseur (Liège, 1918 – 1981)
Le tireur olympique, 1964
Huile sur papier marouflé sur novopan, 193 X 148 cm
Musée des Beaux-Arts de Liège, AW 1696

Grégory Desauvage 
Curator - Museum voor Schone Kunsten Luik
La Boverie